Ô nhiễm biển đang là vấn đề đáng cảnh báo trên toàn cầu khi nó ngày càng trở lên nghiêm trọng. Trong đó rác thải là một trong những nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này. Khắp mọi nơi trên thế giới, các phương pháp để giảm thiểu lượng rác thải được phát triển và nghiên cứu mỗi ngày nhằm thu gom rác trên biển đặc biệt ở khu vực đảo rác Thái Bình Dương – nơi có mật độ tương đối cao chất dẻo pelagic và các mảnh vụn khác bị mắc kẹt. Trong đó, một trong những phương pháp mang lại hiệu quả cao là công nghệ lưới chắn rác của tổ chức The Ocenan Cleanup. Với những cải tiến mới về thiết kế, hệ thống được kỳ vọng sẽ tiến hành trên quy mô lớn hơn ở những khu vực khác của đại dương.
Mục Lục
Ocean Cleanup Project đã cải tiến thiết kế của lưới chắn rác
Trước đó, vào năm 2013, tổ chức phi lợi nhuận The Ocean Cleanup được thành lập với mục đích thu gom rác thải nhựa ở Great Pacific Garbage Patch. Đây là một vùng xoáy vòng đầy rác thải bị kẹt giữa các dòng chảy đại dương ở trung tâm Bắc Thái Bình Dương. Nằm giữa Hawaii và California (Mỹ), có diện tích lớn hơn hai lần diện tích bang Texas, Mỹ.
Từ lần đầu tiên đề xuất ý tưởng dọn rác thải nhựa ở trên. Ocean Cleanup Project đã nhiều lần cải tiến thiết kế của lưới ngăn rác. Thiết kế mới có thể là thay đổi lớn nhất từ trước tới nay khi các kỹ sư chuyển từ cách gom rác bị động dựa vào lực đẩy của dòng nước sang sử dụng lực đẩy chủ động hiệu quả hơn nhiều.
Thiết kế mới của lưới mang lại hiệu quả hoạt động cao
Ban đầu, ý tưởng phía sau hệ thống của Ocean Cleanup Project là neo lưới chắn rác hình chữ U xuống đáy biển. Nhằm tận dụng dòng hải lưu để thu thập rác thải nhựa bị cuốn ra biển. Những phiên bản sau đó trôi nổi tự do và hoạt động nhờ dòng hải lưu; sóng và gió. Rác thải nhựa sẽ được thu gom khi lưới chắn dịch chuyển trong nước.
Tuy nhiên, kết quả thử nghiệm phương pháp trên ở đảo rác Thái Bình Dương cho thấy thiết kế không hoàn thành tốt nhiệm vụ. Hệ thống gặp nhiều khó khăn để duy trì tốc độ cần thiết nhằm thu thập rác. Vì vậy, nhóm nghiên cứu thu hồi hệ thống và nâng cấp chiếc dù khổng lồ được thiết kế để làm chậm tốc độ lưới chắn và duy trì vận tốc ổn định. Rác thải nhựa di chuyển nhanh hơn sẽ dạt vào khoảng trống, lưu lại trong lưới.
Mục tiêu tăng quy mô sử dụng lưới chắn rác trong tương lai
Nhóm nghiên cứu sử dụng tàu thuyền có người lái ở cả hai đầu của lưới chắn hình chữ U. Giúp kéo hệ thống qua mặt nước ở tốc độ ổn định 2,8 km/h. Mục đích của họ là dẫn rác thải nhựa đã gom vào vùng lưu giữ ở cuối lưới. Và tập trung vào khu vực có mật độ rác cao. Thiết kế này cũng khả thi về mặt thương mại hơn do có thể tăng quy mô.
Mang tên Jenny, thiết kế mới bao gồm lưới chắn dài 800 m. Nó được mô tả là hệ thống quy mô lớn đầu tiên của Ocean Cleanup Project. Hệ thống được triển khai ở đảo rác Thái Bình Dương trong tuần này. Đồng thời sẽ trải qua hơn 70 thử nghiệm riêng biệt trong 60 tuần tới.
Thông qua những thử nghiệm này, nhóm nghiên cứu lên kế hoạch đánh giá hiệu quả của thiết kế. Chứng minh hệ thống ít tác động tới môi trường và có thể giảm lượng lớn rác thải nhựa. Họ đặt mục tiêu giảm 90% rác thải nhựa năm 2040.
Các nhà hoạt động biển và công dân toàn cầu rất kỳ vọng vào sự thành công của hệ thống tiềm năng này. Bởi ngoài đảo rác Thái Bình Dương thì thế giới cũng đang có nhiều bãi rác đáng báo động khác. Bao gồm một ở Nam Thái Bình Dương và Ấn Độ Dương cùng với hai bãi ở Đại Tây Dương.